ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Ο Σωκράτης και η άγνοια
- Ποιες είναι οι πιο σημαντικές «τάσεις» στη μελέτη των κλασικών σήμερα;
«Ενα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά της κλασικής αρχαιότητας είναι το πόσο “δημοφιλής” είναι- βιβλία, ταινίες, τηλεόραση- ο αρχαίος κόσμος παντού και αυτή η διεύρυνση του ενδιαφέροντος αντανακλά τις ευρείες εξελίξεις εντός του ακαδημαϊκού κόσμου. Η ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα- η λογοτεχνία της, η τέχνη της, η φιλοσοφία της- πρέπει να μελετηθεί τόσο ως το θεμέλιο ενός σημαντικού τμήματος του δυτικού πολιτισμού και της δυτικής ηθικής όσο και ως “σύνδεση” με άλλους αρχαίους πολιτισμούς- πολύ σημαντικό έργο έχει γίνει την τελευταία δεκαετία, επί παραδείγματι, στη μελέτη των συνδέσμων μεταξύ του καλλιτεχνικού και υλικού πολιτισμού της Ελλάδας και αυτού των αρχαίων πολιτισμών της Ανατολής. Με τον ίδιο τρόπο, η σύγχρονη μελέτη των κλασικών τώρα λαμβάνει τη θέση της στο προσκήνιο των ανθρωπιστικών σπουδών γενικότερα- η μελέτη της κλασικής αρχαιότητας δεν είναι μια σαφώς οριοθετημένη περιοχή, αλλά έχει πολυσχιδείς δεσμούς με την ανθρωπολογία, την κοινωνιολογία, την ιστορία, τη λογοτεχνία και τις πολιτισμικές σπουδές κτλ.
Με τις τάσεις αυτές συμβαδίζει το διαρκώς διευρυνόμενο πεδίο του αντικειμένου- η μελέτη της όψιμης αρχαιότητας και της πρωτοχριστιανικής περιόδου, επί παραδείγματι, θεωρούνται σήμερα τμήμα του “δικού μας” επιστημονικού κλάδου, και όχι κάτι διαφορετικό, και η σφαίρα του “κλασικού” αντιστοίχως αυξάνεται αξιοσημείωτα. Ο κανόνας των “κλασικών συγγραφέων” είναι αγνώριστος σε σχέση με αυτό που ήταν πριν από 30 χρόνια».
- Με ποιον τρόπο η φιλοσοφία,η επιστήμη και η τέχνη μπορούν να βοηθήσουν την κοινωνία να βγει από τη βαθιά κρίση που βιώνει σήμερα;
«Σε ένα επίπεδο, φυσικά, οι ανθρωπιστικοί κλάδοι δεν μπορούν να διορθώσουν τη ζημιά που οι τράπεζες και η δημοσιονομική ανευθυνότητα έχουν δημιουργήσει, ούτε μπορούν εύκολα να αποτρέψουν πολέμους, όμως η μελέτη του παρελθόντος, όπως η μελέτη της ηθικής και της ιστορίας, μπορεί σταδιακά να διαχύσει μια εμπεριστατωμένη αντίληψη για το τι είναι στην πραγματικότητα καλό τόσο για το άτομο όσο και για την κοινωνία, και επομένως να επιφέρει την αλλαγή σε μόνιμη βάση.
Οι ηθικοί προβληματισμοί σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον δεν παύουν ποτέ να υφίστανται, και γίνεται εμφανές όλο και εντονότερα ότι η μελέτη της ελληνικής αρχαιότητας προσφέρει την ευκαιρία να ερευνηθούν τα πολύ σύγχρονα ζητήματα της δικαιοσύνης και της ευθύνης, της πολιτικής κρίσης και της άσκησης εξουσίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των εκπαιδευτικών ευκαιριών, των σχέσεων μεταξύ πλουσίων και φτωχών, ανδρών και γυναικών, κ.ο.κ, ακριβώς όπως η τέχνη προσφέρει μια διέξοδο από την αποστειρωμένη κενότητα ενός κόσμου που διέπεται από την απελπισμένη οικονομική θεωρία.
Σε πολλές περιπτώσεις η μελέτη των ανθρωπιστικών επιστημών έχει παραγάγει απροσδόκητα οικονομικά οφέλη, αλλά αυτό δεν είναι το σημαντικότερο- πολύ μεγάλο μέρος της “κρίσης” έχει δημιουργηθεί από αυτό που ο Σωκράτης θα περιέγραφε ως άγνοια, και πρέπει όλοι εμείς να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να δείξουμε πως η άγνοια αυτή δεν αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ζωής».
Ο κ. Richard Ηunter είναι καθηγητής (έδρα Regius) Ελληνικών και συνεργαζόμενος ερευνητής του Τrinity College στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, Ηνωμένο Βασίλειο.
RICHARD HUNTER | Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010
http://www.tovima.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου