Η κατανάλωση άφθονων δημητριακών ολικής άλεσης συντελεί στη διατήρηση υγιών αρτηριών ...

Τα δημητριακά είναι η σπουδαιότερη κατηγορία φυτών
που καλλιεργούνται
για τη διατροφή του ανθρώπου.

Από τα δημητριακά παράγεται ένα από τα βασικά είδη της ανθρώπινης διατροφής, το ψωμί, ζωοτροφές, πρώτες ύλες για τη βιομηχανία τροφίμων, για τη βιομηχανία χαρτιού, καθώς και για άλλους βιομηχανικούς κλάδους. Τα δημητριακά στη μεγάλη τους πλειοψηφία ανήκουν στην οικογένεια των αγρωστιδών και τα περισσότερα κατάγονται από την περιοχή της Δυτικής Ασίας. Τα δημητριακά αποτελούν τη βάση της φυτικής παραγωγής κάθε χώρας και στις πιο πολλές χώρες η καλλιέργειά τους κατέχει την πρώτη θέση της γεωργικής παραγωγής.

Χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

* στα σιτηρά, που περιλαμβάνουν το στάρι, το καλαμπόκι, το ρύζι, το κεχρί και πολλά άλλα παρόμοια είδη

* στα οσπριοειδή, στα οποία ανήκουν τα διάφορα είδη των φασολιών, η σόγια (που θεωρείται σαν ένα από τα πιο βασικά οσπριοειδή), οι φακές, τα ρεβίθια κλπ. και τέλος

* στα ελαιώδη δημητριακά, όπως είναι και πάλι η σόγια, ο ηλιόσπορος και πολλά άλλα.

Στις χώρες με θερμότερα κλίματα καλλιεργούνται κυρίως το σόργο, το ρύζι (που αποτελεί και τη βασική τροφή εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδιαίτερα στις ασιατικές χώρες) και το καλαμπόκι (που αποτελεί αντίστοιχα βασικό στοιχείο διατροφής για πολλούς κατοίκους της Αμερικανικής Ηπείρου). Στις χώρες με ψυχρότερα κλίματα καλλιεργούνται κυρίως το σιτάρι, το καλαμπόκι, το κριθάρι και η βρώμη, καθώς και η σίκαλη.

Γενικά τα δημητριακά είναι μονοετή φυτά που σπέρνονται και θερίζονται μέσα σε ένα χρόνο.





Η κατανάλωση άφθονων δημητριακών ολικής άλεσης συντελεί στη διατήρηση υγιών αρτηριών και πιθανόν στην πρόληψη της καρδιακής νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Clinical Nutrition.

Σε μια ομάδα ανδρών και γυναικών που συμμετείχαν στη μελέτη Insulin Resistance Atherosclerosis Study, αυτοί που έκαναν διατροφή με μεγάλες ποσότητες δημητριακών ολικής άλεσης είχαν τα λεπτότερα τοιχώματα της καρωτιδικής αρτηρίας και είχαν χαμηλότερη πρόοδο της πάχυνση του τοιχώματος της αρτηρίας σε ορίζοντα πενταετίας.

Όπως εξηγεί ο Δρ Φίλιπ Μελλεν της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Wake Forest «η αυξημένη κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης αντιπροσωπεύει μια συνολική και νόστιμη ευκαιρία μείωσης του κινδύνου αθηροσκλήρωσης και της καρδιακής νόσου.

Η πάχυνση του τοιχώματος των καρωτιδικών αρτηριών που παρέχουν αίμα στον εγκέφαλο σηματοδοτεί την αθηροσκλήρωση, την συσσώρευση λιπαρών ουσιών και άλλου υλικού που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ενώ τα υψηλά επίπεδα δημητριακών ολικής άλεσης στη διατροφή έχουν σχετιστεί με χαμηλό κίνδυνο διαβήτη τύπου ΙΙ και καρδιακής νόσου, η σχέση με την αθηροσκλήρωση δεν είναι πλήρως κατανοητή.

Ο Δρ Μελλεν και οι συνεργάτες του μελέτησαν πολυεθνική ομάδα 1.178 ανδρών και γυναικών, υπολογίζοντας τη συνολική κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης ανάλογα με το πόσο μαύρο ψωμί, μαγειρεμένα δημητριακά και δημητριακά με φυτικές ίνες έτρωγαν.

Οι επιστήμονες μέτρησαν την πάχυνση του εσωτερικού τοιχώματος της καρωτιδικής αρτηρίας των συμμετεχόντων, τη διάμετρο των δύο ενδότατων στρωμάτων του αιμοφόρου αγγείου στην αρχή της μελέτης και πάλι μετά από πέντε χρόνια.

Όσο υψηλότερη η πρόσληψη δημητριακών ολικής άλεσης, τόσο λεπτότερη η εσωτερική μέση πάχυνση της αρτηρίας και λιγότερη η πρόοδος της πάχυνση κατά τη διάρκεια της μελέτης. Η σχέση παρέμενε ισχυρή ακόμα και όταν συνυπολογίστηκαν παράγοντες όπως η υγιεινότητα της συνολικής διατροφής και η πρόσληψη συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων, καθιστώντας ξεκάθαρο ότι τα ίδια τα δημητριακά ολικής άλεσης και όχι κάποιο μεμονωμένο συστατικό, ευθύνονται για τις ιδιότητες πρόληψης της αθηροσκλήρωσης.


Τα οφέλη των δημητριακών ολικής αλέσεως ίσως εκτείνονται πολύ πέραν της καρδιάς, σύμφωνα με νέα μελέτη που συσχετίζει τα συγκεκριμένα τρόφιμα με χαμηλότερο κίνδυνο φλεγμονωδών παθήσεων όπως η αρθρίτιδα και το άσθμα.

Όπως αναφέρεται στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Clinical Nutrition, ο Δρ Ντέιβιντ Γιακομπς και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα μελέτησαν στοιχεία από την έρευνα Iowa Women's Health Study, στην οποία συμμετείχαν 41.836 γυναίκες 55-69 ετών από το 1986 μέχρι το 2001.

Μεταξύ των άλλων παραγόντων που καταγράφηκαν ήταν και το λεπτομερές ερωτηματολόγιο για τη διατροφή, περιλαμβάνοντας ερωτήματα για την συχνή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης όπως, ακατέργαστο ρύζι, δημητριακά ολικής άλεσης στο πρωινό γεύμα, χυλό βρώμης, πίτουρο, μπουλγούρι και καλαμπόκι.

Μεταξύ εκείνων που έτρωγαν 11 ή περισσότερες μερίδες δημητριακών ολικής άλεσης την ημέρα, οι πιθανότητες να αποβιώσουν από φλεγμονώδη πάθηση κατά τη διάρκεια της μελέτης ήταν περίπου κατά το ένα τρίτο χαμηλότερη από αυτή των γυναικών που έτρωγαν σπάνια δημητριακά ολικής άλεσης.

Ο χαμηλότερος κίνδυνος παρατηρήθηκε μεταξύ των γυναικών που έτρωγαν τουλάχιστον τέσσερις μερίδες δημητριακών ολικής άλεσης την εβδομάδα.

Τα δημητριακά ολικής άλεσης διαφέρουν από τα επεξεργασμένα, όπως το άσπρο ψωμί και τα σνακς που έχουν ως βασικό συστάτικό το άσπρο αλεύρι, διότι διατηρούν περισσότερα φυτικά συστατικα